Tuần 7 – Ăn theo nguyên tắc 80/20

Sự cân bằng là yếu tố quan trọng, điều này áp dụng cho tất cả mọi sự vậy và sự việc làm trong cuộc đời này.

Bây giờ nhìn đâu cũng thấy các thánh phán – ăn gì bổ, ăn gì tốt, ăn gì sống lâu, ăn gì dễ trúng độc. Mà khổ nỗi các thánh hay phán trái chiều với nhau, làm người đọc chẳng biết phải tin ai. Quá khổ cái thời buổi thông tin lan tràn. Nhưng có 1 điều mà các thánh sẽ luôn đồng nhất – các thực phẩm bổ dưỡng, không qua chế biến như trái cây tươi, rau củ và ngũ cốc nguyên hạt sẽ tốt hơn cho sức khoẻ của chúng ta so với thực phẩm đã chế biến như khoai tây chiên, bánh ngọt hay đồ ăn vặt.

Quy tắc 80 / 20

80% thành phần của bữa ăn hàng ngày nên bao gồm thực phẩm chưa qua chế biến & lành mạnh. Những thực phẩm này có vỏ bọc tự nhiên như vỏ trái cây, da động vật, vỏ nghêu sò tôm cua hoặc là lá phủ bên ngoài. Những thực phẩm này mọc từ dưới đất lên, kết trái từ cây hoặc chế biến từ động vật. Chưa chế biến có nghĩa là không bao gồm chất bảo quản, màu và mùi vị nhân tạo. Đây là những thực phẩm tốt nhất để tạo sức khoẻ tốt. Chúng cung cấp dưỡng chất, chất chống lão hoá, vitamins và khoáng chất giúp chúng ta chống dịch bệnh. Chúng cung cấp năng lượng cho cơ thể thay vì làm tiêu hao năng lượng. Đây là nguồn nhiên liệu toàn thời gian cho chúng ta.

20% thành phần bữa ăn đến từ những loại thức ăn mà chúng ta thích như là đồ ăn ngọt, mặn hoặc béo, thêm cả bia rượu. Ăn uống với liều lượng ít thì không sao, nhưng ăn nhiều sẽ dẫn đến bệnh tiểu đường, đau tim và đột quỵ và béo phì. Khi ăn quá nhiều, những loại thức ăn này sẽ làm chúng ta mệt, tăng huyết áp và tăng mỡ máu.

Thật đáng tiếc, rất nhiều người ăn uống theo tỷ lệ ngược lại – ăn quá nhiều thực phẩm đã qua chế biến và rất ít thực phẩm lành mạnh.

Mọi người thường lầm tưởng là ăn uống lành mạnh là phải theo chế độ ăn uống khắc khao và phức tạp. Thật ra việc này rất đơn giản, và được bắt đầu bằng việc chọn lựa thực phẩm hàng ngày.

Những thành phần thiết yếu của việc ăn uống lành mạnh

Trái cây & rau củ

Ăn càng nhiều trái cây và rau củ thì xác suất bị bệnh tim, ung thư và các bệnh khác sẽ giảm đi. Nếu có thể thì nên chọn thực phẩm tươi thay cho thực phẩm đông lạnh hoặc đóng hộp. Nếu không thể thì thực phẩm đông lạnh hoặc đóng hộp vẫn tốt hơn là không ăn. Nên ăn thực phẩm sống hoặc được luộc sơ (nhớ rửa kỹ) bởi vì khi ở trạng thái tự nhiên này, trái cây & rau củ còn tất cả các hoạt chất để giúp thúc đẩy những phản ứng hoá học trong cơ thể, qua đó tăng tốc quá trình tiêu hoá và chuyển hoá năng lượng. Không có loại trái cây hay rau củ nào là thượng đẳng, hãy tận hưởng nhiều loại nhất có thể.

Tinh bột

Tinh bột chứa carbohydrates. Nó có trong các loại hạt và một số loại rau củ như là khoai tây, bắp, cà rốt, đậu và khoai lang. Cơ thể chúng ta cần tinh bột để tạo năng lượng và cảm giác khoẻ mạnh. Tuy nhiên nếu ăn nhiều quá sẽ làm tăng nồng độ insulin dẫn đến tiểu đường. Chọn những thực phẩm chưa qua chế biến như bánh mì nguyên hạt, hạt quinoa, hạt kê, hạt lúa mạch, gạo nguyên cám, … Hạn chế ăn quá nhiều tinh bột trắng như bánh mì trắng, gạo trắng, bánh ngọt, bánh quy làm từ bột trắng. Nếu có làm bánh thì hãy chọn bột nguyên hạt, bột làm từ hạnh nhân, lúa mì hoặc cơm dừa.

Bơ sữa

Hãy  chọn sản phẩm bơ sữa không đường. Ăn ít phô mai cứng và phô mai mềm lại, mà hãy chọn phô mai ricotta, cottage hoặc feta. Hãy uống sữa tiệt trùng để hạn chế việc lây nhiễm bệnh, đặc biệt đối với trẻ em, người lớn tuổi, phụ nữ mang thai và người bệnh. Nếu bạn bị dị ứng với sữa, hãy chọn sữa gạo, sữa hạt không đường. Uống nhiều sữa đậu nành trong thời gian dài có khả năng dẫn đến vấn đề về tuyến giáp nên hãy uống có chừng mực và thay đổi bằng các loại sữa hạt khác. Ngoài ra còn có các nguồn thực phẩm giàu canxi khác như cá hồi đóng hộp, cá mòi đóng hộp, súp lơ xanh và các loại rau lá xanh như bó xôi và cải xanh.

Chất đạm (protein)

Hãy cố cắt giảm các loại thịt đã qua chế biến như xúc xích, thịt xắt lát sẵn vì chúng có thể chứa gây ung thư là nitrosamines. Hãy chọn các loại thịt không chất hormone, gà thả vườn, gà tây, thịt bò, thịt dê và cá tươi. Nướng, hầm, hấp, luộc hoặc xào sơ thay vì xông khói, nướng than, nướng bbq vì những cách này có liên quan đến việc tăng nguy cơ ung thư ruột. Hạn chế thịt cá mập và cá ngừ vì chúng chứa hàm lượng thuỷ ngân cao. Đối với đàn ông, hãy giới hạn việc ăn thịt đỏ vì điều này sẽ tăng nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt.

Trứng

Trứng là nguồn cung cấp chất đạm tốt và chứa rất nhiều vitamins, khoáng chất, cũng như các chất khác như choline (cần cho hệ thống màng tế bào), như lutein (cần cho việc bảo vệ mắt). Mọi người thường nghĩ ăn trứng sẽ tăng lượng cholesterol nhưng điều này không hoàn toàn đúng. Hãy ăn từ 4-6 quả trứng 1 tuần. Hãy chọn trứng từ gà thả vườn hoặc trứng gà hữu cơ vì chúng chứa nhiều Omega-3 hơn trứng gà công nghiệp nhốt chuồng. Hãy luộc hoặc hấp, trụng trứng thay vì chiên.

Chất béo

Hãy nhớ ăn chất béo vì cơ thể bạn cần chất béo để tồn tại. Tiêu thụ đúng và đủ chất béo là rất quan trọng cho tim, não, da, tóc và việc sản sinh hormone. Chất béo lành mạnh có thể tìm thấy ở trái bơ, dầu olive, hạt cũng như các loại cá như cá hồi, cá ngừ, cá trích, cá thu và cá mòi. Hãy chú ý là cá ngừ, đặc biệt là cá ngừ vảy vàng, chứa nhiều thuỷ ngân hơn là dầu cá nên hãy ăn hạn chế.

Cũng lưu ý là dầu olive không nên dùng cho việc nấu ăn bởi vì nó bốc khói ở nhiệt độ thấp, nghĩa là nếu dùng cho việc nấu ăn ở nhiệt độ cao, nó sẽ tạo khói và tạo ra hoá chất độc hại dẫn đến việc hình thành tế bào ung thư. Hãy dùng dầu olive để trộn salad và dùng dầu thường như là dầu thường để nấu ăn 


Leave a comment